Oświadczenia

  Warszawa, 14 marca 2013 r.

Szanowna Pani Minister

Dr Agnieszka Kozłowska-Rajewicz

Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania

Al. Ujazdowskie 1/3

00-583 Warszawa

Szanowna Pani Minister,

                   Z ogromnym zadowoleniem przyjmujemy fakt, że w programie zauważona została sytuacja osób transpłciowych na rynku pracy, a także podkreślona ich trudna sytuacja życiowa wynikająca z nieuzasadnionego przedłużania procesu korekty płci metrykalnej, co wynika z niewystarczającej definicji kolejnych procedur tego procesu (brak odpowiedniej ustawy) oraz przedłużającego się postępowania sądowego.

                   Cieszy nas również, że w rozdziale dotyczącym międzynarodowego prawa pamiętano o niezwykle istotnej dyrektywie 2006/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy (wersja przeredagowana) (Dz. Urz. UE L 204 z 26.07.2006, str. 23), która bezpośrednio odnosi się do osób będących po korekcie płci metrykalnej.

                  Niepokoi nas fakt, że mimo poruszenia we wstępie do programu kwestii płci społeczno-kulturowej i polityki gender mainstreamingu, nie zdecydowano się podkreślić problematyki transpłciowości, która – choć grupowana w skrótowcu LGBT – najczęściej odnosi się właśnie do problematyki społecznie definiowanej płci. Postulujemy uwzględnienie tej tematyki w odniesieniu do działań rządu na rzecz równości płci.

                  Z zainteresowaniem obserwujemy, że tematyka tożsamości płciowej jest wielokrotnie podejmowana w Programie. Cieszy nas również, że pojęcie to pojawia się przy okazji propozycji rozszerzenia katalogu przesłanek wymienionych w art. 119, art. 256 i art. 257 Kodeksu karnego.

                  Bardzo istotne z punktu widzenia Fundacji Trans-Fuzja jest uwzględnienie tematyki tożsamości płciowej w kluczowych działaniach prowadzących do osiągnięcia Celu 4.1: „Uwzględnienie w ramowych programach kształcenia w zakresie studiów lekarskich, treści dotyczących aktualnej wiedzy medycznej i psychologicznej na temat orientacji seksualnych, tożsamości płciowych, funkcjonowania społecznego, a także specyficznych barier i potrzeb osób LGBT”.

Komentarz do całości programu

1.   W rozwinięciu skrótowca LGBT należy osoby "transseksualne" zastąpić "transpłciowymi", aby obejmował on szerokie aspekty tożsamości i ekspresji płciowej.

2.     Problematyka kwestii dotyczących osób LGBT powinna zostać odpowiednio rozszerzona i wyjaśniona, aby działania na rzecz tej społeczności nie zostały rozumiane wyłącznie jako działanie na rzecz orientacji seksualnej, bez uwzględniania tożsamości płciowej, co często ma miejsce przy posługiwaniu się wspomnianym skrótowcem.

3.            W tytule celu głównego 2. w obszarze II: "Równe traktowanie na rynku pracy i w systemie zabezpieczeń społecznych" oraz celu głównego 8. w obszarze VI: "Równe traktowanie w dostępie do dóbr i usług" proponujemy dodanie tożsamości płciowej jako przesłanki równego traktowania.

4.          Niezbędne, naszym zdaniem, jest włączenie do Krajowego Programu problematyki interseksualności, szczególnie gdy ma on dotyczyć zmian w ramowych programach kształcenia w zakresie studiów lekarskich. Osoby interseksualne, często nazywane hermafrodytycznymi, wciąż spotykają się z niehumanitarnym traktowaniem, gdyż w Polsce nie ma jasnych regulacji, które zabraniałyby tzw. "chirurgii korekcyjnej" na noworodkach, które urodziły się z genitaliami utrudniającymi zakwalifikowanie ich  do płci męskiej bądź żeńskiej.

5.         Postulujemy również włączenie do Krajowego Programu problematyki ekspresji płciowej, która łączy się z problematyką tożsamości płciowej i orientacji seksualnej, szczególnie w kwestiach związanych z dyskryminacją oraz przemocą. Ekspresja płciowa to sposób prezentowania się w społeczeństwie poprzez akcesoria kulturowe tradycyjnie kojarzone z płcią zarówno poprzez narzędzia materialne (ubiór itp.), jak niematerialne (np. sposób poruszania się, język). Ekspresja płciowa może być narzędziem manifestacji tożsamości płciowej, ale nie musi. Bardzo często przemoc uważana za homo- lub transfobiczną spowodowana jest negatywną oceną ekspresji płciowej ofiary przez agresora, a osoba poszkodowana nie musi wcale przynależeć do społeczności LGBT.

6.           Postulujemy także szerszy opis szczegółowych planów i czynności zmierzających do osiągnięcia definiowanych celów. Jak dotąd opisy te stanowią jedynie zalążek realnego działania.

7.        Ze względu na konieczność zdefiniowania odpowiednich działań na rzecz ulepszenia sytuacji osób homo- i biseksualnych oraz transpłciowych i interseksualnych postulujemy dołączenie do omawianych międzynarodowych dokumentów Zalecenia CM/Rec(2010)5 Komitetu Ministrów dla Państw Członkowskich w zakresie środków zwalczania dyskryminacji opartej na orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej oraz Zasady Yogyakarty, jako formę rekomendacji pochodzącej od kręgów eksperckich.

                  Mamy nadzieję, że Krajowy Program Działań na rzecz Równego Traktowania, uzupełniony o proponowane przez nas zapisy zostanie przyjęty przez Radę Ministrów, a przedstawicielki i przedstawiciele organizacji pozarządowych, w tym nasza fundacja, będą miały możliwość monitorowania prawidłowego i skutecznego jego wdrożenia.

Deklarujemy naszą gotowość i wolę współpracy na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji w Polsce.       

Z poważaniem

Zarząd Fundacji Trans-Fuzja